حالا اما با خروج مقتدی صدر و عمار حکیم از پویش «تحریم انتخابات عراق» تقریباً همه گروه‌ها و جریان‌های فعال در عراق بر برگزاری انتخابات پارلمان تأکید کرده‌اند. انتخاباتی که ۴۰ روز دیگر برگزار خواهد شد و ممکن است ورق اوضاع را در این کشور برگرداند. به بهانه بازگشت جریان صدر و حکیم به انتخابات با جلال خالدی، خبرنگار مقیم صداوسیما در عراق گفت‌وگویی داشته‌ایم و اوضاع داخلی این کشور را در آستانه این رخداد سیاسی جویا شده‌ایم. این گفت‌وگوی کوتاه را در ادامه می‌خوانید.
برای شروع اجازه بدهید به میزان اهمیت انتخابات مجلس عراق بپردازیم. الان وضعیت گروه‌ها و جریان‌هایی که شرکت کرده‌اند به‌چه شکل است؟
کمیساریای عالی انتخابات که وظیفه نظارت بر انتخابات و برگزاری انتخابات عراق را برعهده دارد تمامی امکانات خود را به‌خدمت گرفته و آمادگی خود را برای برگزاری انتخاباتی که قرار است حدود ۴۰ روز دیگر یعنی دهم اکتبر (۱۸ مهرماه) در سراسر عراق برگزار شود اعلام کرده است.
سازمان ملل هم مانند مهم‌ترین گروه‌های سیاسی از برگزاری انتخابات اعلام حمایت کرده‌است. گروه‌های سیاسی نزدیک‌به محور مقاومت مثل گروه سیاسی دولت قانون به‌ریاست نوری المالکی، گروه‌های سیاسی و احزاب نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق، گروه سیاسی آقای سیدعمار حکیم و خیلی از گروه‌های اهل سنت هم به‌نوعی حامی برگزاری انتخابات هستند.
البته حدود۲۰ ارگان سیاسی دیگر از جمله حزب کمونیست عراق به بهانه‌هایی خودشان را از شرکت در انتخابات کنار کشیده‌اند، درحالی‌که پیش از این در کمیساریا برای انتخابات ثبت‌نام کرده بودند. این‌ها اطلاعیه دادند و گفتند از شرکت در انتخابات منصرف شده‌اند اما براساس قانون کمیساریای عالی انتخابات نام آن‌ها از شرکت در انتخابات حذف نشده، بنابراین هرلحظه ممکن است خودشان دوباره به رقابت‌های انتخاباتی برگردند. اسامی آن‌ها در بین نامزدها منتشر خواهد شد و مردم می‌توانند به آن‌ها هم رأی بدهند. براساس اعلام کمیساریای عالی انتخابات تا امروز مجموع کسانی که نامزد مشارکت در انتخابات مجلس شده‌اند ۳هزار و ۲۴۹ نفر هستند که در میان آن‌ها ۹۵۱ زن هم حضور دارند، این افراد درمجموع در قالب ۲۱ ائتلاف و وابسته به ۱۰۹ حزب‌وجریان سیاسی هستند.
سازمان ملل هم اعلام کرده بر این انتخابات نظارت دارد. دولت عراق از ۱۳۰ ناظر بین‌المللی دعوت کرده ناظر بر این انتخابات در سراسر عراق باشند. البته ناظرهای دیگری هم خواهند بود؛ ناظران گروه‌های سیاسی که از لحظه آغاز انتخابات تا پایان رأی‌گیری و تا شمارش آرا می‌توانند در هر مرکزی حضور داشته باشند و آرا را بشمارند، پیش از اینکه سرشماری رسمی آن از طریق کامپیوتر صورت بگیرد.
چرا انتخابات پارلمان امسال بسیار مهم و حساس است؟
یک علت اهمیت و حساسیت انتخابات آینده برای مردم عراق، بحث خروج آمریکایی‌هاست. پس از ترور حاج قاسم مجلس عراق رأی به اخراج نظامیان آمریکایی داد اما این دوره از مجلس دارد تمام می‌شود و هنوز نظامیان آمریکایی خاک عراق را ترک نکرده‌اند بلکه با بستن یک توافق‌نامه با دولت عراق اعلام کردند خروجشان فقط خروج نظامیان جنگجو است و بقیه به‌عنوان مشاور در امر آموزش و اطلاعات در عراق باقی خواهند ماند. امری که مورد پسند محور مقاومت قرار نگرفت. بنابراین گروه‌های محور مقاومت تلاش دارند در انتخابات آینده حضوری مهم داشته باشند تا بتوانند حداکثر آرا را بدست آورند چراکه براساس قانون عراق هر جریان سیاسی که اکثریت آرای مجلس یعنی ۱ +۵۰ را بدست بیاورد می‌تواند نخست‌وزیر عراق را معرفی کند و حتی در معرفی رئیس‌جمهور هم نقش مهمی ایفا خواهد کرد، بر همین اساس بحث انتخابات آینده عراق بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است.
دوم اینکه ما در این دوره از حکومت شاهد تظاهرات‌هایی در عراق بودیم و این تظاهرات‌ها منجر به فروپاشی دولت دکتر عادل عبدالمهدی و به نخست‌وزیری رسیدن مصطفی الکاظمی شد. الکاظمی بدون هیچ‌گونه مشارکتی در انتخابات نخست‌وزیر شده است.
جو روانی اجتماعی کشور عراق را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بنا بر مشاهداتی که از جو عمومی عراق داریم و گفت‌وگوهایی که با مردم شده، می‌شود گفت بخش قابل توجهی از مردم امیدی به انتخابات ندارند، بنابراین پیش‌بینی می‌شود حضور مردمی در انتخابات زیاد چشمگیر نباشد. به‌خصوص از زمان سرنگونی صدام تا امروز در چندین انتخاباتی که صورت گرفت تمامی نخست‌وزیران و رئیسان جمهور و رئیسان پارلمان هیچ کدام با رأی مستقیم مردم سر کار نیامدند بلکه با توافق گروه‌های سیاسی به‌قدرت رسیدند و این موجب انزجار مردم از این اقدامات شده است. این مهم‌ترین خواسته طرفداران آمریکا در عراق هم است، چراکه هرچه انتخابات سست‌تر باشد و حضور مردم به‌خصوص در مناطق شیعه‌نشین کمرنگ‌تر باشد مسئولانی که در دولت آینده روی کار می‌آیند کسانی خواهند بود که زیاد نظری به‌خروج نظامیان آمریکایی و استقلال این کشور نخواهند داشت.
از این رو پیش‌بینی می‌شود امسال هم در انتخابات حضور گسترده مردم را شاهد نباشیم هر چند امید می‌رود گروه‌های سیاسی به‌ویژه محور مقاومت تلاش‌های خود را برای کسب آرای مردم و تشویق آن‌ها برای شرکت در انتخابات مضاعف کنند. ما هم امیدواریم حضور گسترده مردم در انتخابات بتواند عراق را به سمت‌وسوی استقلال و حاکمیت بیشتر سوق دهد.
با فرض اینکه انتخابات هم برگزار شود و جریان‌های سیاسی هم در این انتخابات شرکت کنند، آیا در آینده عراق تفاوتی حاصل خواهد شد؟ آیا این جریان‌های سیاسی و فعال ظرفیت حل کردن مشکلات اصلی کشور را دارند؟
یکی از مشکلات اصلی عراق، قانون اساسی این کشور است. قانون اساسی عراق طوری ساخته و تنظیم شده که هیچ گروهی نتواند در آینده کشور تصمیم‌گذار باشد. مثلاً ماده ۱۴۰ قانون کشور عراق درباره کرکوک است و اینکه آیا مناطق مورد نزاع باید به‌کردستان ملحق شود یا نه. این بند تا این‌لحظه هنوز عملی نشده و در عین‌حال قانون اساسی هم مورد بازنگری قرار نگرفته است. همچنین یکی از گروه‌های اهل سنت که رابطه نزدیکی با کشورهای عربی از جمله اردن و عربستان دارد، درخواست جدایی از عراق دارد و به‌دنبال تشکیل اقلیم مستقل است. اما تشکیل اقلیم یکی از مواردی است‌که در قانون اساسی عراق به‌رسمیت شناخته شده است. این مشکلات مذهبی قومی و ناهماهنگی میان استان‌ها و دولت مرکزی طوری است که هیچ گروهی نمی‌تواند در آینده عراق تصمیم‌گذار اساسی باشد.
نظر شما